Osiemdziesiąta rocznica powstania „Szpilek”
Wczoraj wypadła okrągła, 80. rocznica powstania „Szpilek” – ilustrowanego czasopisma satyrycznego, założonego przez Zbigniewa Mitznera – jednocześnie pierwszego redaktora naczelnego, Eryka Lipińskiego i Zenona Wasilewskiego.
Premierowy, ale oznaczony cyfrą „2” numer „Szpilek” trafił do sprzedaży z datą 15 grudnia 1935 r. Właściwy pierwszy numer został bowiem w całości skonfiskowany. Ten „drugi pierwszy” też miał na swoich stronach wiele białych plam po ocenzurowanych tekstach i rysunkach. Motto, które towarzyszyło tytułowi (niezmiennie – od początku aż do końca w latach 90-tych ubiegłego wieku) brzmiało: „Prawdziwa cnota krytyk się nie boi!” i zostało zaczerpnięte z twórczości Ignacego Krasickiego.
„Szpilki” redagowane były w Warszawie, z wyjątkiem lat 1945-1947, kiedy siedzibą redakcji była Łódź. Redaktorami naczelnymi byli: Do 1939 – Zbigniew Mitzner (wydawca) i Eryk Lipiński, po 1945 – Witold Filler, Jacek Janczarski, B. Kmieciński, Stanisław J. Lec, Arnold Mostowicz, Leon Pasternak, Marek Przybylik, M. Sass, R. Starzyński, Krzysztof T. Toeplitz, Jerzy Zaruba.
W „Szpilkach” publikowali m.in. Wiesław Brudziński, Maria Czubaszek, Jan Galuba, Konstanty I. Gałczyński, Zuzanna Ginczanka, Świętopełk Karpiński, Stanisław J. Lec, Anna Lechicka-Kuśniewicz, Antoni Marianowicz, Zbigniew Nienacki, Józef Prutkowski, Jeremi Przybora, Andrzej Rumian, Antoni Słonimski, Ryszard Smożewski, Lech Terpiłowski, Krzysztof T. Toeplitz, Julian Tuwim, Stanisław Tym, Jerzy Urban, Joanna Wilińska, Radosław Zięcina.
Rysunkami ubogacali tygodnik m.in. Maja Berezowska, Julian Bohdanowicz, Walerian Borowczyk, Bohdan Butenko, Antoni Chodorowski, Piotr Chrobok, Andrzej Czeczot, Andrzej Dudziński, Józef Dynda, Jerzy Flisak, Anna Gosławska-Lipińska (Ha-Ga), Mirosław Hajnos, Jacek M. Hohensee, Zbigniew Jujka, Tomasz Jura, Eliasz Kanarek, Krzysztof Konopelski, Zbigniew Lengren, Jan Lenica, Edward Lutczyn, Edmund Mańczak, Andrzej Mleczko, Marek Polański, Juliusz Puchalski, Zbigniew Rabsztyn, Szczepan Sadurski, Henryk Sawka, Jan Sawka, Małgorzata Spychalska-Komar, Waldemar Świerzy, Grzegorz Szumowski, Ryszard Twardoch, Anatol Ulman, Antoni Wasilewski, Zygmunt Zaradkiewicz, Jerzy Zaruba, Zbigniew Ziomecki.
W stanie wojennym tygodnik, tak jak wiele innych tytułów prasowych, został zawieszony na kilka miesięcy. W roku 1990 przestał się ukazywać. Dwa lata później próbowano reaktywować pismo, niestety dwie próby się nie powiodły i w roku 1994 „Szpilki” zostały zawieszone.
W ciągu ostatnich lat kilkakrotnie środowisko satyryków było informowane o mającym już za chwilę nastąpić nowym wydaniu „Szpilek”, ale wszystkie te projekty skończyły się niepowodzeniem. Ewentualni wydawcy bardziej byli zainteresowani wpływami z reklam, które można byłoby pozyskać do tygodnika, a nie twórczością satyryczną…
